2 sty 2019

Kiedy chwalenie przynosi korzyści?!

Phil Bosmans: „ Dziecko jest chodzącym cudem, wyjątkowym, niezastąpionym.”

Szanowni Państwo,

warto zacząć od oczywistego sformułowania, że każde dziecko stwarza bardzo dużo sytuacji do chwalenia, a chwalenie jest niezwykle istotne w życiu każdego człowieka, niezależnie od tego ile ma lat. Mówiąc dziecku, że to, co robi, jest dobre, motywujemy je do działania – pozytywnie oddziałujemy na jego pewność siebie. Chwalenie to wyraz naszego uznania i miłości dla dziecka, ale też ważna informacja o jego mocnych stronach. Warto pamiętać, że kiedy chwalimy zachowania naszych dzieci, to zwiększamy prawdopodobieństwo powtarzania chwalonych zachowań, kiedy natomiast zachwalamy wysiłek dzieci i ich dążenia do celu, to przekazujemy im informacje, że ważne dla nas jest to, by realizowały swoje potrzeby i że mogą liczyć na nasze wsparcie. Pamiętajmy też, że pochwała jest nagrodą dla dziecka – jest pozamaterialną gratyfikacją. Może zatem stanowić narzędzie naszego wpływu.

Kary i pochwały – to od dawna znane narzędzia wpływu. Rodzice bardzo często mierzą się z dylematem, czy kontrolować swoje dziecko, uświadamiać i przekonywać do swoich - jakże słusznych (jedynie słusznych!) racji, czy też pozwolić dziecku rozwijać się po swojemu. Nie od dzisiaj wiadomo, że każdy człowiek podąża za swoimi potrzebami, wie co dla niego jest dobre. Jednak to nie znaczy, że nie mamy wpływu na innych ludzi, a oni na nas. Nie oznacza to zatem, że nie możemy tych potrzeb kształtować i aktywizować poprzez pozytywny wpływ na dziecko - wspierany właśnie pochwałami. Nie zmienia to jednak faktu, że warto zadawać sobie pytanie, gdzie przebiega granica pomiędzy autonomią dziecka, a jego kontrolowaniem. Warto zastanawiać się w co wyposażać własne dzieci, by dorośli byli spokojni, a dzieci mogły działać autonomicznie.

Bywa, i to wcale nie rzadko, że jesteśmy ślepo zakochani w swoim dziecku - chwalimy wszystko, co z nim związane bezrefleksyjne. A przecież nasze dzieci są mądre i potrafią adekwatnie oceniać swoje zachowanie i adekwatność opinii dorosłych. Zatem chwaląc dzieci starajmy się być uczciwi, skoncentrowani na faktach, jeśli chcemy, by nasze pochwały były dla naszych dzieci wiarygodne.

Chwaląc, trzeba pamiętać, że kiedy chwalimy innych przekazujemy im informację, że podobają się nam i podoba nam się ich zachowanie. Myślę, że każdy z rodziców potrafi bez problemu wymienić zachowania swojego dziecka, które mu się nie podobają, które chciałby natychmiast zmienić. Rzeczywiście nie wszystko jest dobre, nie wszystko musi nam się podobać, nie wszystko zasługuje naszym zdaniem na pochwałę – jeśli tak jest, to powiedzmy dziecku o tym. Dzieci bowiem trzeba chwalić, ale też pozwolić im zmierzyć się z odmiennymi opiniami w danej sprawie. Pomoże to naszym dzieciom radzić sobie z krytyką, także innych osób, nie tylko bliskich. Kiedy wszystko, co robi nasze dziecko jest dobre, najlepsze – pochwały tracą swój sens!

Warto pamiętać, że jest dużo powodów do chwalenia:

  • można chwalić efekt pracy - „gratuluję ci tej piątki”,
  • wysiłek wkładany w dane zadanie – „widziałem jak bardzo się starałeś”,
  • podjęcie decyzji o zmianie – „cieszy mnie, że próbujesz zmienić swoje zachowanie”,
  • próbę zmierzenia się z trudnością – „wiem, że nie jest łatwo, ale dla mnie ważne jest, że szukasz rozwiązań w tej sytuacji”,
  • wyciągnięte wnioski – „podoba mi się twój sposób myślenia”,
  • samodzielność – „imponuje mi twoja samodzielność”, itp.

Powyższe przykłady zdań są motywujące, wspierające dziecko w podążaniu w satysfakcjonującym nas kierunku. Jednocześnie pozwalają zorientować się dziecku w tym, jak jest spostrzegane, co ma kolosalne znaczenie dla jego samooceny. Pamiętajmy, że chwaląc wspieramy nasze dzieci i wzmacniamy ich mocne strony – w takie warto inwestować ! Jednak chwaląc zachowujmy umiar – to, co przewidywalne i zbyt częste powszechnieje i traci na wartości. Chwalmy często, ale nieregularnie, chwalmy to, co jest ważne, chwalmy uczciwie, chwalmy z przekonaniem i zadowoleniem.

Pamiętajmy, że słowo znaczy – może wspierać lub blokować działania naszych dzieci oraz ich rozwój. Warto zatem zapamiętać, że słowa wzmacniające pozytywnie, są zachęcające i motywują do utrwalania oraz rozwijania dobrych praktyk w zachowaniu. Nie chwalmy więc bezkrytycznie. Chwalmy rzeczy ważne dla siebie, by dziecko wiedziało jakie mamy potrzeby, ale nie chwalmy tylko za to, co nam jest bliskie i zaspokaja nasze potrzeby. Pamiętajmy, że nasze dziecko jest autonomiczne i ma własne pragnienia i styl bycia – jeśli są inne niż rodziców, to nie musi oznaczać, że są przeciwko nim.

I ku refleksji – gdzieś zasłyszane:

Rodzic do dziecka: „Byłeś niegrzeczny, więc nawet nie masz co marzyć o nagrodzie... Kilkuletni syn (z oburzeniem): Mamo!...Ty nawet marzyć chcesz mi zabronić?!...

Drzwi otwarte w LO nr XIII

Szlif 03/2024

Nowy numer!

A w nim nowe i świeże artykuły, felietony i wywiady przgotowane przez uczniów klas dziennikarskich.

Ranking Perspektyw

Fun­da­cja Edu­ka­cyjna „Per­spek­tywy” potwier­dza, że Liceum Ogól­no­kształ­cącemu nr XIII im. Alek­san­dra Fre­dry we Wro­cła­wiu przy­słu­guje tytuł „Zło­tej Szkoły 2024”

Czytaj dalej...

Wieści z Facebooka

JUBILEUSZ 50-lecia Szkoły

Jerzy Skoczylas i chór podczas wykonania hymnu szkoły.

Krótki fotoreportaż z uroczystości...

Czytaj dalej...

Szkicownik

Z teczki klas architektonicznych i plastycznych...

Kaja Zakrzewska z klasy 3F

XXVI SWA

Zdjęcie Jowisza wykonane podczas XXVI Szkolnych Warsztatów Astronomicznych.

Strona archiwalna szkoły

Strona archiwalna LO nr XIII i Gimnazjum nr 48